Đôi nét về loài hoa Mẫu Đơn
Hoa Mẫu đơn có tên khoa học là Paeonia lactiflora, thuộc họ Paeoniaceae là loài hoa được con người biết đến từ rất sớm, cách đây khoảng 4000 năm. Hoa mẫu đơn có nguồn gốc từ Hông Kông và Tây Tạng, khi đạo Phật theo chân những nhà truyền giáo tới Nhật Bản thì biểu tượng loài hoa này cũng được truyền bá và nhanh chóng được phổ biến trong văn hóa người Nhật. Ở Nhật Bản, Mẫu Đơn tượng trưng cho cuộc hôn nhân hạnh phúc với nhiều con cháu và được gọi với cái tên là “bông hoa của tháng Sáu”.
Từ Trung Quốc và Nhật Bản, loài hoa Mẫu đơn tiếp tục cuộc chu du của chúng sang tận đỉnh núi Olympus và ở đâu chúng cũng được ưu ái và đón tiếp nồng nhiệt. Hoa mẫu đơn còn có những tên gọi khác như Sho-Yo (hay Shao-Yao – Tiếng Hông Kông), Peony (tiếng Anh), Pivoine officinale ( tiếng Pháp), Paeonia officinalis ( tiếng Latin).
Mẫu đơn là loài hoa vương giả sang trọng ở Hồng Kông biểu tượng cho sự giàu có, thịnh vượng, sắc đẹp. Thành phố Lạc Dương (1 trong 4 thành phố cổ kính nhất Hồng Kông) nhờ có yếu tố thời tiết ôn hòa và đất đai thích hợp, được xem là vùng đất có nhiều chủng loại Mẫu đơn phong phú, rực rỡ sắc màu. Tháng 4 là tháng của Hoa Mẫu Đơn. Đây cũng là khoảng thời gian diễn ra lễ hội hoa Mẫu đơn – lễ hội văn hóa lớn và là niểm tự hào của cư dân thành phố Lạc Dương ( 15/4 – 25/4). Ngày 21/9/1982, người dân thành phố Lạc Dương chính thức chọn Mẫu đơn là biểu tượng hoa của thành phố mình cho thấy tình yêu với loài hoa xinh đẹp này. Ở Lạc Dương, ngày nay vẫn tồn tại những loài Mẫu đơn quý hiếm, màu sắc thay đổi lạ, hay cả những bông hoa lớn đến hàng trăm cánh, sống đã hàng trăm tuổi.
Tích nổi tiếng gắn liền với loài hoa Mẫu đơn phải nhắc tới chính là tích Mẫu đơn chống lệnh Võ Hậu. Tương truyền, đời Đường Cao Tông, vua hết mực say đắm Võ Hậu. Khi Vua băng hà, Hoàng Thái Tử còn nhỏ, do đó Võ Hậu được quyền nhiếp chính, tự xưng vương, đổi nhà Đường thành nhà Đại Châu, xưng hiệu Võ Tắc Thiên hoàng đế. Một hôm, Võ Tắc Thiên khi ngự du vườn thượng uyển nhìn cỏ cây xác xơ, trơ trọi liễu đào, ủ rũ điêu tàn, liền truyền lệnh bằng bài tứ tuyệt khắc ngay cửa vườn:
Lai triều du thượng uyển – Hỏa tốc báo xuân trị
Bách hoa liên dạ phát – Mạc đãi hiểu phong xuỵ
Dịch nghĩa:
“Bãi triều du thượng uyển – Gấp gấp báo xuân haỵ
Hoa nở hết đêm nay – Đừng chờ môn gió sớm.”
Linh ứng thay! Trăm hoa phụng mệnh, chỉ trong một đêm bừng nở khắp vườn, mùi thơm sực nức nhân gian! Rạng sáng hôm sau, Võ Tắc Thiên dạo vườn trông muôn hồng ngàn tía ngoan ngoãn đua chen nở rộ, lấy làm tự mãn cho rằng quyền uy tột đỉnh khiến muôn loài phải kính nể tuân theo. Bất giác, nữ hoàng nhìn thấy cây Hoa Mẫu Đơn bất tuân thượng mệnh, thân cây khẳng khiu cứng cỏi, không hoa lá. Giận thay cho loài hoa ngoan cố, không chịu phụng mệnh, Võ Tắc Thiên ra lệnh đày Mẫu Đơn xuống tận Giang Nam (!). Kì lạ thay, khi tới vùng đất nghèo nàn hơn hoa lại nở rộ và vẻ đẹp luôn rực rỡ làm đắm đuối lòng người. Cũng từ đó, ngay cả sử sách Trung Hoa cũng ghi nhận vùng Giang Nam luôn xuất hiện nhiều tuyệt sắc giai nhân, những mỹ nữ có sắc đẹp nghiêng thành đổ nước. Cũng từ đó, vùng Giang Bắc thiếu vắng loài hoa vương giả, một biểu trưng cho quốc sắc thiên hươn hương.
Cảm thương sự khẳng khái của hoa Mẫu Đơn, người đương thời dệt lên bài Phú Ngọc Lâu Xuân Tứ để tôn vinh loài hoa quí, thà chịu cảnh phong trần lưu lạc, tự giải phóng cuộc đời chớ không làm vương giả chốn kinh đô, chịu giam mình trong vườn hoa tù hãm của bạo chúa, đem sắc đẹp hương thơm ban rải cho mọi người để được dự phần thanh cao.
Ý nghĩa biểu tượng hoa mẫu đơn
Mẫu đơn là loài hoa vương giả sang trọng ở Hồng Kông biểu tượng cho sự giàu có, thịnh vượng, sắc đẹp. Từ xa xưa, loài hoa vương giả này chỉ thuộc sở hữu của giới quý tộc giàu có ở Hồng Kông. Bông hoa quốc sắc thiên hương này từng rất được ưu ái qua nhiều triều đại, với mệnh danh “Chúa của muôn hoa”. Nhất là giai đoạn từ thế kỷ 5 đến thế kỷ 13 sau Công Nguyên. Mẫu đơn được ca tụng trong văn thơ, nhạc và tranh vẽ lúc bấy giờ.
Hoa Mẫu đơn được mệnh danh là bà chúa của các loài hoa. Loài hoa này thể hiện vẻ đẹp sang trọng, quý phái, sức hấp dẫn nồng nàn, cảm xúc của sức trẻ toát ra mạnh mẽ. Tinh hoa nó toát ra đem lại vẻ đẹp, sức quyến rũ và may mắn trong tình yêu. Nên khi đặt tượng hoặc tranh hoa mẫu đơn tại cung tình duyên (Tây-nam) trong phòng ngủ là một việc rất đáng làm! Do đó, trong thế giới của Vật Phẩm Phong Thủy, Hoa Mẫu Đơn được gọi là vật phẩm cho phú quý, tình duyên, do đó trong các dịp khai trương, người ta hay tặng nhau tượng hoặc tranh mẫu đơn với lời chúc ngày càng phú quý, giàu sang. Ý nghĩa sự kết hợp hoa mẫu đơn trong tranh thêu.
Sự kết hợp của Hoa Mẫu Đơn với các loài hoa cỏ, sự vật khác nhau cũng sẽ mang lại những ý nghĩa may mắn tốt đẹp khác nhau:
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với hoa Trường xuân: Mãi mãi phú quí ( Phú quí trường niên )
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với hoa Hải đường: Vinh hoa tới nhà ( Phú quí mãn đường )
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với quả đào: Trường thọ, Phú quí, Vinh dự.
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với hoa Thủy tiên: Phú quí, thần tiên.
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với cây Tùng, đá Thọ: Phú quí, Vinh hoa và Trường thọ.
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với đá hoặc hoa mai: Phú quí trường thọ.
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với hoa ngọc lan: Ngọc đường phú quí.
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với lá trúc, quả táo: Phú quí bình an
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với hoa sen: Liên niên phú quí
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với cây bách và linh chi: Phú quí Trường thọ
Tranh thêu Hoa Mẫu đơn với Sen, Cúc, Mai: Tượng trưng cho bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông.